بررسی میزان فلزات سنگین نیکل ، کروم و روی در عضلات ماهیان قزل آلای رنگین کمان مزارع پرورشی رودخانه هراز

چکیده جهت بررسی میزان فلزات سنگین در آب و ماهیان قزا آلا موجود در استخرها چهار ایستگاه هراز ، رازان، چلرود و آمل جهت مطالعه در نظر گرفته شد. این چهار ایستگاه با توجه به موقعیت معادن تعیین شد. از هر ایستگاه تعداد 8 عدد ماهی قزل آلا (هر ایستگاه 1 استخر)از مزارع خریداری گردید.ماهیان خریداری شده در کنار یخ به آزمایشگاه منتقل شدند.جهت اخذ نمونه آب،از قوطی های دربدار استفاده شد.نمونه از عمق 30 سانتی متری اخذ شد. ماهیان در آزمایشگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار پس ا ز انجام بررسی های بیومتریک ،فلس کنی شده و قطعه ای از گوشت ماهی (حدود 10 گرم) از بدن جدا و پس از توزین جهت خشک شدن در فور قرار داده شد.نمونه های خشک شده توسط هاون چینی کاملا پودر شده و به بشر منتقل گردید.میزان 5 میلی لیتر اسید نیتریک غلیظ به دو نمونه اضافه شد و حرارت داده شدند.تا زمانی که محلول شفاف شود،نمونه بایستی حرارت داده شود.پس از شفاف شدن،محلول از صافی گذر و حجم آن با آب به 50 میلی لیتر رسانده شد.مقدار جذب نمونه توسط دستگاه جذب اتمی تعیین و با ترسیم نمودار استاندارد ،غلظت تعیین مقدار شد.غلظت روی در عضلات ماهیان در ایستگاه های هراز ، رازان ، چلرود و آمل به ترتیب 0.72، 0.32، 0.52 و 0.5 بود . نیکل در عضلات ماهیان در هیچ ایستگاهی پیدا نشد .و میزان کروم به ترتیب 0.586 ،0.492،0.506و 0.552بود . در آنالیز نمونه های آب میزان روی در ایستگاه های مختلف 1.72 ،1.8،1.77 و 1.7 بود . نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که در فصل پاییز (فصل نمونه گیری در مطالعه حاضر)غلظت فلزات سنگین درآب رودخانه هراز در حد استانداردهای epa است. در مطالعه حاضر غلظت فلزات سنگین روی ، کروم و نیکل در نمونه های رسوب در چهار ایستگاه در مقایسه با مطالعه مشابه انجام شده توسط نصر آبادی در سال 2009 کاهش یافته بود.به نظر می رسد علت پایین تر بودن این مقادیر ،فصل نمونه گیری باشد زیرا رودخانه هراز دارای بهار های هیدروترمال است.در مطالعه خاضر غلظت روی در عضلات ماهیان درایستگاه هراز تفاوت معنا داری با سایر ایستگاه ها داشت.به نظر می رسد علت این مسئله ورود پس آب های صنعتی هراز باشد.مواد آلی موجود در پس آب سبب ورود مس به بخش اکسید شونده و تشکیل کمپلکس های آلی می گردد.نتایج این مطالعه حکایت از پایین بودن غلظت فلزات سنگین در عضلات ماهیان دارد.هر چند این مطالعه یک مطالعه مقطعی است.با توجه به آلودگی رودخانه هراز به فلزات سنگین،خطر زیستی چندانی ماهیان پرورشی منطقه را تهدید نمی کند.